Longhouse, homestay en moskee

Eenmaal op Borneo aangekomen werd ons al snel duidelijk dat de Nederlanders weer goed vertegenwoordigd zijn. In Bako ontmoeten we dan ook Simone en met haar spraken we af om naar de Orang Oetangs te gaan. Zoals we al vertelden de Orang Oetangs waren geweldig, en ook met ons reisgezelschap klikte het goed.

Aangezien Simone in het hostel naast ons verbleef en ook de tijd heeft om Borneo te zien, besloten we samen richting Kapit te reizen. Niet zoals gewoonlijk met de bus, maar dit keer met de boot. Donderdagochtend om half negen vertrokken we eerst met de boot richting Sibu. Deze boot ging via de Zuid-Chinese Zee richting de langste rivier van Maleisië, waar Sibu aan gevestigd is. We hoorden van een andere Nederlandse dat Sibu niet de moeite was om te overnachten, dus na de lunch op een kleinere boot gestapt richting Kapit. Het weer is ’s middags helaas wat omgeslagen en daardoor moesten we binnen plaats nemen. De airco kende helaas alleen een standje vriezer, daarom hadden we ons maar warm aangekleed. We konden helaas niet naar buiten kijken, want de ramen van de boot waren geblindeerd. Vandaar dat we ons vermaakten met een slechte horrorfilm, die later werd afgewisseld door Maleisische muziek. Onderweg werden we bijna door iedere ‘local’ raar aangekeken. Her en der langs de rivier werden ze afgezet bij hun longhouse. Toen we rond half zeven aankwamen in Kapit was het al donker. Gelukkig bleken er in dit mini stadje wel acht verschillende hostels te zitten, dus er was keuze genoeg. We besloten, nadat we drie hostels gezien hadden, bij Dragon Inn te slapen. Hiervoor moesten we een trap op waarna we aanklopten bij een man die zich zelf had ingesloten. Althans daar leek het op, want de deur was voorzien van tralies en er hing een groot hangslot aan onze kant van de deur. De beste man sprak ook geen woord Engels en na wat handgebaren toch de sleutel gekregen. Daarna voor een welverdiende maaltijd naar de avondmarkt. Op de markt kwamen we moeder Els en dochter Anne van de Drift tegen uit Lisse. We hadden deze al eerder in Bako gezien dus we besloten gezellig aan te schuiven en leerden hen daardoor ook wat beter kennen. Els en haar man bleken met vervroegd pensioen en al heel wat jaren over de wereld te reizen en Anne had het voorbeeld van haar ouders gevolgd en was gaan werken in Australië. Nu samen met haar moeder nog even een aantal weken relaxen in Maleisië voor ze terug in Nederland aan het werk moest. Echter, dit dus zonder steun van haar ouders, want die reizen de hele wereld in het rond. Dat zal voor haar wel anders thuis komen zijn als voor ons….

De volgende dag vroeg uit de veren. De boot richting Belaga, wat nog verder de binnenlanden in ligt, zou al om half negen vertrekken. Het beloofde een spectaculair tochtje te worden, want deze boot vaart niet elke dag omdat dit afhankelijk is van het waterpeil in de rivier. Het zonnetje scheen heerlijk en we namen plaats op het dak van de boot. Het landschap was geweldig. Prachtige stukken regenwoud werden afgewisseld door zeer oude, maar ook hele mooie moderne longhouses. Op de rivier ertussen de meest geweldige stroomversnellingen en rotspartijen. Een hele kunst dus voor de kapitein om ons hier netjes doorheen te leiden, maar na zes uurtjes varen kwamen we dan toch aan in Belaga. Ook Belaga is weer een klein dorpje in ‘the middle of nowhere’. Na zes uur ’s avonds is er nog een enkel restaurantje open, maar de rest van het dorpje trekt zich terug en de straten zijn verlaten. Ons plan in Belaga was om in een longhouse te overnachten, zodat we iets meer over de lokale cultuur kunnen leren. Echter, hier heb je een uitnodiging voor nodig en dus was dit niet heel gemakkelijk te regelen. In Belaga hebben we twee dagen lang pogingen gedaan om dit voor elkaar te krijgen, maar iedereen verwijst ons naar dezelfde twee mannen Daniel Levoh en Hamdani. Daniel Levoh was veel te duur en bleef maar vaag over zijn plan wat met ons te doen. Er zou een huwelijk gaande zijn waar we mee naar toe konden, maar door zijn vage verhaal en de hoge prijzen konden we hem niet echt vertrouwen. Hamdani had hier en daar een neefje, maar het neefje zijn vader was overleden en die had weinig zin om ons rond te leiden. We besloten daarom op eigen houtje het dorpje te verkennen. We liepen het dorpje uit op zoek naar het longhouse wat we eerder aan de rivier hadden gezien. Dit was volgens de bevolking slechts 20 minuten lopen, maar we wisten alleen nog niet welke kant op. Nu bleek iedereen ons in Belaga geweldig interessant te vinden en daarom wil iedereen ons ook graag helpen. Allereerst een moeder met kind aan de borst en vervolgens, nog de straat niet uit, een dove mevrouw die ons wenkte te volgen. Ze maakt handgebaren van een huis, maar na 10 minuten lopen komen we aan bij een kliniek. Niet helemaal wat we bedoelden, dus omgekeerd en op zoek naar het longhouse. Voor we bij het longhouse aankwamen passeerden we nog een school. Ook op zaterdag waren hier vele kinderen aanwezig. We moesten ons bij de poort even aanmelden, maar na dit gedaan te hebben konden we een kijkje nemen in het leven van de tieners. Vele wonen ver weg aan de rivier en gaan dus maar eens in de twee weken naar huis. In het weekend zijn de kinderen met een tuinslang een douche aan het nemen en andere spelen Counterstrike op hun laptopjes in een klaslokaal. Rond vier uur start er een middagprogramma. Sporten als voetbal, hockey en netbal worden gevolgd door een maaltijd en daarna is het tijd om te bidden. Vervolgens trekken de kinderen, meisjes gescheiden van jongens, zich per 20 terug in hun kamer. De kamers bestaan uit niet meer dan een houten plank en een paar kasten. In het raam hangen de onderbroeken van de kinderen te drogen. Erg indrukwekkend om te zien hoe primitief dit nog is. Gelukkig alleen maar stralende gezichten, ook al reageerden de meisjes heel verlegen naar Jorinde en Simone. Sander had meer geluk en werd rondgeleid door het hostel van de jongens. Uiteindelijk toch onze weg vervolgd naar het longhouse. De voorkant was heel oud, het leek haast een krottenwijk met golfplaten en stond haast op instorten. Terwijl de achterkant van bouwstenen is gemaakt. Aan deze achterkant zit een soort groot overdekt terras, waardoor het een groot (lang) huis lijkt. In het longhouse blijken een 100 mensen te wonen. De ouderen van het longhouse keken ons bijna niet aan. Ze waren gewoonweg schuw en liepen weg zo snel we contact probeerden te maken. De kinderen waren echter nieuwsgierig. Zeker toen Jorinde ballonnen uit haar tas haalden en deze voor het longhouse begon op te blazen. Er werd al snel door vele kinderen om meer ballonnen gevraagd, wat uiteindelijk weer resulteerde in een uitnodiging even binnen te komen kijken. Al met al een geslaagde dag waar we veel over lokale gebruiken hebben geleerd.

Voor zondag hadden we een 4WD geregeld om richting Miri te rijden. Miri is een grote stad met een leuk uitgaansleven en dit is de perfecte plek om van alles te regelen. We boekten voor dinsdag een vliegticket naar Gulung Mulu National Park en sliepen de volgende dag voor de verandering een keer uit om bij te komen van de afgelopen dagen vroeg starten en laat eindigen. Dinsdag vertrokken we naar het vliegveld voor een vlucht van 30 minuten! Een andere goedkope en snelle manier om daar te komen is er niet. We vlogen over een grote bruine rivier en de jungle van Borneo. De accommodatie was snel gevonden. We kozen voor een ‘homestay’ en hadden een kamer met tien bedden voor z’n drieën. Gulung Mulu National Park staat op de Wereld Erfgoedlijst vanwege zijn grotten en limestone gesteente. Het is bezoekers erg makkelijk gemaakt, doordat bijna alles te bereiken is via een ‘boardwalk’. We kwamen aan het eind van de middag aan en dit gaf ons gelijk de gelegenheid om vleermuizen te spotten die uit de grotten zouden komen. Op een soort plein met bankjes, midden in de jungle, hadden we uitkijk op de grotten. Ook hier kwamen we weer Nederlanders tegen waarmee we al pratend de tijd door kwamen. Het duurde namelijk twee uur voordat de vleermuizen de grotten wilden verlaten opzoek naar voedsel. Ze gingen met groepen tegelijk waarbij ze steeds rondcirkelden als een tornado. Een prachtig gezicht en voor hen erg nuttig om zo de roofvogels op afstand te houden. Na een half uur waren de naar schatting drie miljoen vleermuizen uit de grotten. Tijd voor ons om een hapje te eten en een liedje uit te kiezen voor de karaoke. De restauranteigenaar had dit slim aangepakt, want om negen uur gaan in alle accommodaties het licht uit om energie te besparen. Karaoke was dus een goed vermaak.

Woensdagochtend zijn we naar een waterval in het park gelopen, waar we ook even lekker in hebben gezwommen . In de middag konden we dan eindelijk, onder leiding van een gids, de grotten bezoeken. De eerste grot, de ‘long cave’, was gevormd door prachtige stalactieten en – mieten. De ‘deer cave’ was immens groot en hier woonden de miljoenen vleermuizen. Aan het einde van de grot was een doorkijkje naar de groene jungle, welke ook wel de ‘garden of eden’ werd genoemd. Het is onbeschrijfelijk, maar zeker de moeite waard om de grotten te bekijken. Op de terugweg kwamen we een Nederlands koppel tegen die we ook al in Cameron Highlands hadden gezien. Met hen zijn we een hapje gaan eten en hebben we de avond afgesloten met een kaartspel.

Donderdag ging de wekker alweer vroeg, omdat we een ‘canopywalk’ gingen maken. Hierbij loop je over smalle bruggen die gebouwd zijn op25 meter hoogte tussen de bomen. Hier zou meer ‘wildlife’ gespot kunnen worden dan beneden op de grond. Het was heel leuk om zo hoog tussen de bomen te lopen en naast een hoop vogels gehoord te hebben, hebben we ook een slang en een aap gespot. Hierna was het echter tijd om het vliegtuig terug naar Miri te pakken. De volgende dag zouden we naar het Islamitische land Brunei gaan. We besloten daarom om Sander zijn verjaardag met een biertje en cocktails maar in Miri te vieren.

Na de biertjes ging de wekker eigenlijk wel iets te vroeg vrijdag, maar de bus naar Brunei stond op ons te wachten. Na een nieuw stempeltje in ons paspoort, kwamen we om half twaalf aan in de hoofdstad Bandar Seri Begawan (BSB). Na een half uurtje op bed te hebben gelegen kregen we toch honger. Buiten werden we gelijk geconfronteerd met het feit dat iedereen hier Islamitisch is. Het was vrijdag en dat betekent dat alles tussen 12 en 14 uur gesloten is voor het vrijdagmiddaggebed. Niemand was op straat en het enige wat we hoorden was de Iman door een luidspreker vanuit de moskee. Om twee uur ging het ‘gewone’ leven weer verder en hebben we na de lunch de stad verkend. Zaterdag mochten we de moskee in, echter ook dit keer met een lange jas en voor Jorinde en Simone een hoofddoek. Een jongen, die studeert voor Iman, kon ons wat vertellen over de cultuur, het bidden en de moskee. BSB is ook bekent vanwege de vele huizen die in de rivier staan, ook wel ‘watervillage’ genoemd. Na wat onderhandelen zijn we in een bootje gestapt en werden we over de rivier meegenomen naar deze dorpjes. De huizen zijn veelal van kleurrijk geverfd hout. De dorpjes zijn van alle gemakken voorzien; een ziekenhuis, politie, moskee en scholen zijn op het water te vinden. Ondanks dat Brunei een oliestaat is zie je nog wel echt verschil tussen arm en rijk, zeker hier op het water. Die avond hebben we met Marleen Mulder uit Oegstgeest gegeten. Zij werkt hier aan een project voor school, geen verkeerde plek! Na het eten werd onze aandacht naar het grasveld voor de moskee getrokken. Hier stonden honderden mensen touwtrekkers aan te moedigen. De finale van de touwtrekcompetitie kon ieder moment gespeeld worden. Dikke mannen met enorme bovenbenen betraden het veld om de strijd aan te gaan. Touwtrekken werd erg serieus genomen en de spanning was dan ook om te snijden.

Ondertussen zijn we aangekomen op Maleisisch grondgebied: op het eiland Labuan. Behalve ‘duty free’ winkelen is hier niet veel te doen, dus morgen pakken we de boot naar Kota Kinabalu.